6.1 C
Mykanów
piątek, 19 kwietnia, 2024
spot_img
Strona głównaTurystykaZabytki gminy Mykanów - Borowno

Zabytki gminy Mykanów – Borowno

Kościół parafialny
Pierwsza dobrze udokumentowana wiadomość o istnieniu parafii pochodzi z 1464 r. ze słynnej Księgi uposażeń – Liber beneficjorum Łaskiego, ale pierwsze wzmianki o Borownie datowane są koniec XII stulecia. Z Borownem związana jest historia rodziny Długoszów – tutaj przyszła na świat Beata, córka Marcina, matka słynnego historyka Jana Długosza.
Pierwszy kościół parafialny w Borownie przetrwał do połowy XIX w. Wtedy też rozpoczęto budowę nowej świątyni, którą ukończono w 1846 r. W 1885 r. kościół został przebudowany, a jego konsekracji dokonał 9 maja 1904 r. bp Stanisław Zdzitowiecki.
W kościele znajduje się kilka otoczonych czcią wiernych obrazów kultowych. Należy do nich wizerunek Pana Jezusa Ukrzyżowanego z 1879 r., a także znajdujący się w głównym ołtarzu obraz Matki Bożej Łaskawej – wzywanej tu przez wiernych jako Matka Boża Pocieszenia, pochodzący z 1722 r.
Jednakże, jak podają akta parafialne z 1729 r., największą czcią wiernych otoczony był obraz Matki Bożej Loretańskiej. Przedstawia on osobę Maryi w długich szatach z koroną na głowie. Matka Najświętsza na lewym ręku trzyma Pana Jezusa. Mały Jezus w prawej ręce dzierży jabłko królewskie, a lewą wskazuje na berło trzymane przez Jego Matkę. Na obrazie widoczne są wotywne lampy, postaci aniołów ze świecami oraz klęczących świętych. Obraz ten umieszczony był w ołtarzu bocznym po lewej stronie. Już w 1712 r. utworzono przy tym ołtarzu Bractwo św. Szkaplerza. O czci oddawanej Matce Bożej przy tym wizerunku świadczyć mogą kosztowne ozdoby, srebrna sukienka, jak również wota, które w 1831 r. w czasie powstania listopadowego przeznaczono na skarb narodowy.
Dzieje kultu Matki Bożej Szkaplerznej w Borownie ulegały zmianom. W ostatnich latach XIX w. podczas rozbudowy kościoła ołtarz z obrazem Matki Bożej został usunięty. W sanktuarium pozostał jednak drugi obraz w ołtarzu głównym, który zasłaniany jest innym wizerunkiem przedstawiającym patrona kościoła – św. Wawrzyńca, diakona i męczennika, namalowany w Krakowie w roku 1917.

Cmentarz
Położony na północno-wschodnich krańcach wsi przy ulicy Cmentarnej. Najstarszy czytelny nagrobek należy do starej szlacheckiej rodziny Kanigowskich (niegdyś właścicieli pobliskich Rudnik – kopalni wapienia). Pochówek posiada datę śmierci Tomasza Kanigowskiego 1856r.
Na nekropolii znajdują się ponadto miejsca spoczynku pochodzącej z Kościelca malarki Wandy Wereszczyńskiej (20.06.1910- 07.12.1978r), rodzin: Karpińskich, Michalskich i Skarbków, właścicieli borowieńskiego majątku oraz Edwarda Reszke, światowej sławy śpiewaka operowego i jego familii.

Pałac
Pałac w Borownie został wzniesiony w 1790 r. przez długie lata stanowiąc rezydencję rodzin Karpińskich, Michalskich i Skarbków. W latach 80. XIX wieku ówczesny właściciel pałacu w Borownie – Adam Michalski – poślubił siostrę słynnych śpiewaków: Jana i Edwarda – Józefinę Reszke. Ci, zauroczeni pięknem ziemi częstochowskiej, zakupili tutaj kilka majątków, m.in. Skrzydlów, Garnek i Chorzenice. Początkowo to właśnie w Borownie planowali otworzyć stadninę koni wyścigowych. W tym czasie Jan Reszke był już bowiem właścicielem paryskiej stajni. Zaczął sprowadzać konie angloarabskie do Borowna, jednak zbyt mała przestrzeń tego dworu, która nie pozwalała na rozbudowę hodowli, spowodowała, iż ostatecznie stadnina i nowoczesna stajnia sportowa powstały w pobliskim Skrzydlowie, którego właścicielem został Jan Reszke, a siedlisko rodowe powstało w majątku jego brata Edwarda w Garnku. Mimo wszystko jednak, słynni śpiewacy byli częstymi gośćmi pałacu w Borownie.

Ostatnim dziedzicem Borowna był Karol hrabia Skarbek, który poślubił siostrzenicę Edwarda Reszke – Janinę (z Michalskich). Doprowadził on niestety majątek do szybkiego upadku i zlicytowania go za długi tuż przed wojną, co było początkiem końca jego świetności. Małżeństwo zmarło bezpotomnie.

W czasie II wojny światowej, w 1940 r. pałac został częściowo przebudowany na młyn elektryczny, w związku z czym pozbawiono go jednego skrzydła. Po wojnie kilkakrotnie zmieniał swoich właścicieli, obecnie stanowi prywatną własność mieszkalną.

Pałac w Borownie jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. 253/60 z 04.03.1960 r.

Kolumna Denhoffa
Obiekt ten posadowiony przy drodze wiodącej z Borowna do Kruszyny liczy około 300 lat. Obelisk w kształcie strzelistej kolumny zrobiony jest z piaskowca do roku 1957/58 zwieńczenie kolumny stanowił krzyż, którego zniszczyło uderzenie pioruna. Symbolizuje jak mówi legenda miejsce samobójczej śmierci Ottona z Denhoffów.

 

Lipa i lipowe aleje

Lipa
Samotnie rosnąca lipa u zbiegu ulicy Częstochowskiej i Ogrodowej (przy rondzie). Obwód jej to 4 metry i 90 centymetrów. Mieszkańcy zgodnie twierdzą, że to najstarsze drzewo w okolicy. Na terenie Borowna znajduje się ponadto kilka urokliwych lipowych alej:

Aleja lipowa pomiędzy Borownem a wsią Zdrowa
Długość ok. jednego kilometra. Położona przy ulicy Cmentarnej. Kierunek z zachodu na wschód. Po stronie północnej rośnie 67 lip zaś po stronie południowej 59. W swoim czasie konserwator przyrody nakazał niektóre lipy pospinać stalowymi linami ze względu na o zbyt rozrośnięte korony grożące odłamaniem poszczególnym gałęzi.

Aleja lipowa pomiędzy Borownem a wsią Baby
Długość ok. kilometra. Położona przy ulicy Lipowej. Kierunek z południa na północ. Po stronie wschodniej 28 lip i jeden klon, po stronie zachodniej 28 lip i dwie akacje. Niektóre egzemplarze pospinane stalowymi linami (przyczyna j/w)

Aleja lipowa w Łochyni
Podwójny szpaler drzew po 52 sztuki, rosnących ze wschodu na zachód. Korony niektórych opasane linami stalowymi. Chore spróchniałe egzemplarze zastąpiono młodymi drzewkami.

Poprzedni artykuł
Następny artykuł

popularne

spot_img
Skip to content